• Właściwość sądu
  
• Wymogi pozwu
  
• Przedawnienie
  
• Zwolnienie od kosztów sądowych
  
• Pełnomocnik z urzędu
  
• Apelacja i kasacja
  
• Dochodzenie roszczeń z tytułu zakażenia HCV
  

Pliki do pobrania:

artykuł w wersji do druku
wzór pozwu
wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych

Właściwość sądu

Pozew o odszkodowanie należy wnieść do sądu właściwego dla strony pozwanej. Sądem właściwym jest sąd miejsca zamieszkania (siedziby) pozwanego, czyli np. jeżeli do zakażenia doszło w szpitalu w Wadowicach będzie to sąd w Wadowicach. Jeżeli w danej miejscowości jest kilka sądów, to każdy obejmuje swoim zasięgiem określone dzielnice, wówczas należy ustalić sąd właściwy. W sytuacji, gdy pozew zostanie wniesiony błędnie sąd ma obowiązek przekazać go do sądu właściwego, o czym powód zostanie zawiadomiony (otrzyma postanowienie, z którego będzie wynikało, do którego sądu sprawa została przekazana). Od powyższej zasady istnieje odstępstwo: w przypadku roszczeń z czynów niedozwolonych, a takim jest roszczenie wynikające z zakażenia, możliwym jest wniesienie sprawy do sądu, w którego okręgu nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Powód ma możliwość wyboru: czy wnieść pozew do sądu właściwego z uwagi na miejsce zamieszkania (siedzibę) pozwanego czy z uwagi na miejsce nastąpienia zdarzenia wywołującego szkodę. Jeżeli sk orzysta z tej drugiej możliwości w pozwie należy napisać, że „właściwość sądu w X wynika z art. 35 kpc albowiem zdarzenie wywołujące szkodę nastąpiło w X”.

W przypadku zakażenia ta druga możliwość raczej nie będzie wykorzystywana, bowiem gdy pozywamy szpital czy stację krwiodawstwa, gdzie nastąpiło zakażenie, to ich siedziba jest tożsama z miejscem, w którego okręgu nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

W zależności od wysokości kwoty, której zapłaty dochodzi powód, pozew wnosimy bądź do Sądu Rejonowego bądź do Sądu Okręgowego. Sądów Okręgowych jest mniej, jeden obejmuje obszar kilku Sądów Rejonowych. Dochodząc kwoty wyższej niż 30 000 zł pozew należy wnieść do Sądu Okręgowego, poniżej tej kwoty właściwy jest Sąd Rejonowy. Od 1 lutego 2005 r. wchodzą w życie nowe przepisy i od tego dnia do Sądu Okręgowego będzie wnosić się pozwy o zapłatę kwoty powyżej 75 000 zł, poniżej właściwy będzie Sąd Rejonowy. Tutaj również obowiązuje podobna zasada jak przy właściwości miejscowej, jeżeli pozew zostanie skierowany błędnie, sąd ma obowiązek przekazać go sądowi właściwemu i również tutaj powód otrzyma stosowne postanowienie, z którego będzie wynikało, do którego sądu pozew został skierowany.

Wymogi pozwu

W pozwie należy podać przede wszystkim swoje imię, nazwisko, adres, nazwę (nazwisko) pozwanego oraz adres, podać, czego powód się domaga (jak najbardziej konkretnie), napisać, z czego wynika żądanie, dlaczego pozywamy akurat tą instytucję, jednym słowem wszystko to, z czego wynika, że powód jest chory i że do zakażenia doszło akurat w pozwanej instytucji.

Do pozwu należy dołączyć wszystkie dowody na powołane w nim okoliczności (np. dokumentację medyczną, wyniki badań itp.). Pozew powinien być wniesiony w dwóch egzemplarzach (drugi egzemplarz zostanie doręczony pozwanemu), każdy egzemplarz musi być własnoręcznie podpisany przez powoda. W imieniu nieletniego (do lat 18) pozew wnoszą rodzice bądź opiekunowie, podobnie za osobę ubezwłasnowolnioną. W pozwie należy zaznaczyć, że powodem jest małoletni XY reprezentowany przez przedstawiciela ustawowego np. matkę ZY, pozew i jego odpis podpisuje wówczas przedstawiciel ustawowy (np. matka).

Do odpisu pozwu należy dołączyć kserokopie wszystkich dołączonych do pozwu dokumentów.

Jeżeli pozew będzie miał jakieś braki sąd wezwie do ich uzupełnienia określając, co należy jeszcze przedłożyć (zrobić) i w jakim terminie. Jeżeli powód tego nie zrobi pozew może zostać zwrócony (w zależności, jakie to były braki konsekwencje mogą być też inne np. zawieszenie postępowania). Pozew zwrócony można wnieść ponownie, ale trzeba pamiętać o terminach przedawnienia.

Przedawnienie

Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże każdorazowo roszczenie przedawnia się z upływem lat dziesięciu od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie wówczas przedawnia się z upływem lat dziesięciu od dnia popełnienia przestępstwa, bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia (dotyczy to np. sytuacji, kiedy ktoś wiedząc, że choruje na HCV naraża bezpośrednio inną osobę na zarażenie taką chorobą stanowi to, bowiem w świetle Kodeksu karnego przestępstwo). Ostatnio jednak Sąd Najwyższy opowiedział się za inną, korzystniejszą dla chorych interpretacją przepisów dotyczących okresów przedawnienia. W wyroku z dnia 21 maja 2003 r. IV CKN 378/01, OSNC 2004/7-8/124 Sąd Najwyższy stwierdził, iż bieg terminu przedawnienia określonego w art. 442 § 1 kc nie może się rozpocząć przed powstaniem szkody. Chodzi tutaj o omawiany wyżej termin dziesięcioletni. Z uzasadnienia wyroku wynika, iż dziesięcioletni termin przedawnienia biegnie od momentu powstania szkody. Zakażenie wirusem nie koniecznie musi powodować szkodę, szkodą będą np. objawy choroby i od momentu wystąpienia takich objawów należałoby liczyć dziesięcioletni termin przedawnienia. Obecnie trudno powiedzieć czy sądy przy rozstrzyganiu zarzutu przedawnienia będą opierały się na tym orzeczeniu, kwestią dyskusyjną wydaje się być również moment powstania szkody, zasadniczo, bowiem można także przyjąć, że momentem tym jest moment zakażenia. Orzeczenie to dotyczy innej choroby i stan faktyczny trochę się różni, jednak wydaje się, iż z racji tego, że zakażenie wirusem przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów, co w konsekwencji prowadzi do sytuacji, że gdy pacjent dowiaduje się o zakażeniu dziesięcioletni termin już dawno upłynął, w związku, z czym doc hodzenie jakichkolwiek roszczeń byłoby wykluczone, zasadnym byłoby, aby sądy orzekające przyjęły tą interpretację za słuszną.

Wniesienie pozwu po upływie terminu przedawnienia skutkuje oddaleniem powództwa.

W pozwie należy podać również wartość przedmiotu sporu. Wartością tą jest suma kwot, których zasądzenia powód się domaga. W przypadku dochodzenia renty wartość przedmiotu sporu stanowi suma świadczeń za jeden rok np. powód dochodzi renty w wysokości 400 zł miesięcznie, 12 x 400 = 4 800 zł i to jest wartość przedmiotu sporu.

Zwolnienie od kosztów sądowych

Pozew musi zostać opłacony, jednak istnieje możliwość ubiegania się o zwolnienie od kosztów sądowych (w całości, w części, w zakresie opłaty od określonej czynności procesowej). Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych można złożyć bądź od razu w pozwie, bądź po wezwaniu do uiszczenia opłaty (wniosek musi zostać złożony w terminie, który sąd wyznaczy do wniesienia opłaty), można również złożyć go na każdym etapie postępowania, z tym, że zwolnienie to nie działa wstecz, uiszczone wcześniej koszty nie zostaną zwrócone (jeżeli wygramy proces w całości uiszczone koszty sąd zasądzi na rzecz powoda w wyroku i pozwany będzie obowiązany je zwrócić).

We wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych należy opisać sytuację majątkową, można także dołączyć dokumenty obrazujące ją (np. odcinek renty), sąd wzywa stronę do przedłożenia oświadczenia o stanie rodzinnym i majątkowym. Należy pamiętać, że zwolnienie od kosztów sądowych, jeżeli powód przegra sprawę, nie chroni przed obowiązkiem zwrotu pozwanemu poniesionych przez niego kosztów, sąd zasądzi je w wyroku (np. koszty adwokata strony pozwanej).

Jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów zostanie oddalony, a sytuacja majątkowa ulegnie pogorszeniu można złożyć wniosek ponownie powołując się na zmianę sytuacji.

Ponadto na postanowienie o oddaleniu wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych służy zażalenie, wraz z postanowieniem o oddaleniu wniosku sąd obowiązany jest przesłać pouczenie, w jakim terminie i do jakiego sądu należy wnieść zażalenie, jeżeli wniosek oddalono na rozprawie Sąd ma obowiązek pouczyć o tym po ogłoszeniu postanowienia.

Pełnomocnik z urzędu

Z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych można połączyć wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu (adwokata lub radcę prawnego). Pełnomocnik z urzędu może być przyznany tylko stronie, która została zwolniona od kosztów sądowych, jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów zostanie oddalony, zostanie oddalony również wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Pełnomocnik z urzędu obowiązany jest w swoich działaniach do zachowania należytej staranności, jeżeli tak nie jest istnieje możliwość złożenia na niego skargi do Rady Adwokackiej lub Izby Radców Prawnych, można również złożyć wniosek o zmianę na innego. Również tutaj, w razie oddalenia wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu można złozyć zażalenie, stosowne pouczenie uzyskuje się tak jak przy zwolnieniu od kosztów sądowych.

Apelacja i kasacja

W razie wydania niekorzystnego dla powoda wyroku można od niego wnieść apelację. Należy pamiętać, że Sąd nie doręcza sam odpisu wyroku!!!! Konieczne jest złożenie wniosku o jego doręczenie. Możliwość wniesienia apelacji ograniczona jest terminem, należy w terminie 1 tygodnia od ogłoszenia wyroku złożyć wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku i doręczenie tego uzasadnienia wraz z odpisem wyroku, następnie w terminie 2 tygodni od doręczenia wyroku i uzasadnienia wnieść apelację do sądu wyższej instancji (dla Sądu Rejonowego będzie to Sąd Okręgowy, dla Sądu Okręgowego Sąd Apelacyjny) za pośrednictwem sądu, który wydał wyrok. Można również nie żądać doręczenia uzasadnienia wyroku i wówczas apelację należy wnieść w terminie 3 tygodni od ogłoszenia wyroku. Sąd wydając wyrok ma obowiązek o tym pouczyć. Sąd II instancji nie może zmienić wyroku na niekorzyść strony wnoszącej apelację, chyba, że strona przeciwna również ją wniosła.

Od odrzeczenia sądu II instancji przysługuje kasacja do Sądu Najwyższego, jednak nie przysługuje ona we wszystkich sprawach, a ponadto musi być sporządzona przez pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym. Będąc stroną postępowania cywilnego należy przede wszystkim stosować się do wszelkich wyznaczonych terminów, uchybienie terminowi powoduje negatywne skutki. Istnieje możliwość złożenia wniosku o przywrócenie terminu, jednak, aby sąd przychylił się do takiego wniosku musi on mieć silne podstawy.

Jeżeli wezwanie sądu czy też pouczenie są niezrozumiałe zawsze można udać się do sekretariatu. Sekretariat ma obowiązek udzielenia informacji, jeżeli tego nie zrobi można napisać skargę do Prezesa sądu. Należy stawiać się na rozprawy, jeżeli powód nie stawi się na pierwszą rozprawę, a nie zamieści w pozwie wniosku o rozpoznanie sprawy pod swoją nieobecność sąd może zawiesić postępowanie. Zasadniczo strona nie ma obowiązku stawiać się na rozprawę, chyba, że w zawiadomieniu o terminie rozprawy sąd nakaże stawiennictwo, jednakże nieobecność na rozprawie powoduje negatywne konsekwencje: nie można zadawać pytań świadkom, kontrolować przebiegu rozprawy itp. W sytuacji, gdy termin rozprawy zbiega się z pobytem w szpitalu można złożyć wniosek o jej odroczenie.

Dochodzenie roszczeń z tytułu zakażenia HCV

Szkoda spowodowana czynem niedozwolonym obejmuje szkodę na osobie lub na mieniu. W przypadku zakażenie HCV dochodzić można naprawy szkód na osobie.
Szkoda na osobie obejmuje szkodę majątkową i szkodę niemajątkową (krzywdę).

I. Z tytułu szkody majątkowej na osobie można dochodzić następujących roszczeń:

1. w przypadku uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia:
a. jednorazowe odszkodowanie na pokrycie wszelkich wynikłych z tego powodu kosztów,
b. renta dla wyrównania szkód o charakterze trwałym,

2. w przypadku śmierci człowieka (śmierć musi pozostawać w związku przyczynowym z uszkodzeniem ciała lub wywołaniem rozstroju zdrowia):
a. renta,
b. jednorazowe odszkodowanie,
c. zwrot kosztów leczenia i pogrzebu,

II. Z tytułu szkody niemajątkowej (krzywdy) można dochodzić następujących roszczeń:

1. przyznania poszkodowanemu odpowiedniej sumy pieniężnej,
2. zasądzenia odpowiedniej sumy na wskazany cel społeczny.

I. Roszczenia z tytułu szkody majątkowej na osobie:

1. w przypadku uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia:

a. jednorazowe odszkodowanie na pokrycie wszelkich wynikłych z tego powodu kosztów, odpowiednia kwota na koszty leczenia, koszty przygotowania do innego zawodu.

Odszkodowanie to obejmuje wszelkie wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia. Przykładowo są to: koszty pobytu w szpitalu, konsultacji u specjalistów, koszty lekarstw, specjalnego odżywiania się, nabycia protez, wydatki związane z przewozem chorego do szpitala, na zabiegi, koszty zabiegów rehabilitacyjnych, koszty związane z przyjazdami osób bliskich w celu odwiedzin chorego w szpitalu. Poniesione koszty winny być udowodnione.

Zgodnie z treścią art. 444 § 1 kc na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien także z góry wyłożyć sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. W sytuacji zakażenia HCV, jedyną skuteczną metodą leczenia jest terapia skojarzona peginterferonu z rybawiną, wiadomo, że jest to terapia bardzo droga i w niewystarczającym stopniu refundowana, w związku, z czym można na tej podstawie próbować dochodzić od zobowiązanego wyłożenia z góry kosztów związanych z tym leczeniem. Można natrafić tutaj na problemy z racji tego, że mimo, iż niewystarczająco to leczenie to jednak jest refundowane, wydaje się jednak, iż mając na względzie sytuację w polskiej służbie zdrowia i zasady współżycia społecznego zasadnym byłoby zasądzanie od zobowiązanego kosztów tego leczenia. Pokrycia przez zobowiązanego kosztów leczenia można żądać również w ramach renty.

b. renta

Roszczenie o rentę przysługuje poszkodowanemu w razie:

- całkowitej lub częściowej utraty przez niego zdolności do pracy zarobkowej,
- zwiększenia się potrzeb poszkodowanego,
- zmniejszenia się jego widoków na powodzenia przyszłość.

Zwiększenie się potrzeb stanowi szkodę przyszłą, wyrażającą się w stale powtarzających się wydatkach na zaspokojenie tych potrzeb i może stanowić podstawę do dochodzenia pokrycia kosztów leczenia terapią skojarzoną. Są to również koszty stałych zabiegów, rehabilitacji, specjalnego odżywiania.

Renta może być przyznana jako renta stała lub jako tymczasowa (jeżeli w chwili wydania wyroku szkody nie da się dokładnie ustalić, bądź, jeśli w miarę dokładnie można ustalić ustanie skutków uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia).

Dochodząc renty z powodu utraty zdolności do pracy zarobkowej należy podać jakie dochody się osiągało i na jakim stanowisku, jakie ma się teraz.

Dochodząc odszkodowania lub renty można również żądać ustalenia odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości z tego samego zdarzenia.

2. Roszczenia w przypadku śmierci człowieka:

a. Renta Kodeks cywilny przewiduje dwa rodzaje reny rentę obligatoryjna i fakultatywną.

Renta obligatoryjna – do żądania jej zasądzenia uprawnione są osoby, wobec których ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny. Chodzi o osoby, które mogłyby domagać się od zmarłego zapłaty alimentów, czyli krewni w linii prostej (ojciec, matka, dziadek, babcia itd.) oraz rodzeństwo, a także małżonek i osoby przysposobione. Nie ma tutaj znaczenia czy zmarły faktycznie wykonywał ten obowiązek, ani czy obowiązek był stwierdzony prawomocnym wyrokiem. W procesie odszkodowawczym sąd ma ustalić czy w świetle przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego roszczenia alimentacyjne byłyby zasadne i przez jaki okres. Wysokość renty jest obliczana stosownie do potrzeb poszkodowanego (dochodzącego renty) oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego prze czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego.

Renta fakultatywna – mogą dochodzić jej inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego. Istotą tutaj jest to, że zmarły rzeczywiście łożył na utrzymanie danej osoby, przy czym przyznanie renty nie jest uzależnione od pozostawania przez uprawnionego w niedostatku.

b. Jednorazowe odszkodowanie. Przysługuje najbliższym członkom rodziny zmarłego, jeżeli wskutek śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie sytuacji życiowej. Osoby najbliższe to przede wszystkim dzieci i małżonek (konkubent), pozostające we wspólnym ognisku domowym. O tym, kto jest najbliższym członkiem rodziny decyduje układ faktyczny stosunków rodzinnych,. Może to być np. wnuk wychowywany przez zmarłego dziadka. Pogorszenie sytuacji życiowej to szeroko pojęte szkody majątkowe, które nie są brane pod uwagę przy zasądzaniu renty. Przykładowo można tutaj wskazać utratę realnych możliwości polepszenia w przyszłości warunków życia (np. w razie śmierci osoby, z którą związana był realizacja planów życiowych mających poprawić w warunki materialne), czy też pogorszenie pozycji w świecie zewnętrznym (np. starszy brat na skutek śmierci ojca musi zaniechać studiów i przystąpić do pracy fizycznej by utrzymać młodsze rodzeństwo).

c. Koszty leczenia i pogrzebu. O zwrot może ubiegać się ten, kto je poniósł, niezależnie czy jest spadkobiercą czy członkiem rodziny zmarłego.

Pliki do pobrania:

artykuł w wersji do druku
wzór pozwu
wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych

przygotowała: Ilona

Powrót »