Peginterferon alfa (PEG IFN)

Działanie: Pochodna interferonu alfa powstała poprzez sprzężenie z polietylenoglikolem. Interferony są glikoproteinami produkowanymi przez komórki ssaków i łączącymi się ze swoistymi receptorami błonowymi. Wykazują wobec niektórych komórek działanie antyproliferacyjne, wpływają na różnicowanie się komórek oraz działają stymulująco na układ immunologiczny. Hamują tworzenie się naczyń. Przeciwwirusowe i przeciwnowotworowe działanie interferonów wynika prawdopodobnie z blokowania syntezy białek, pobudzenia układu immunologicznego poprzez zwiększenie aktywności fagocytarnej makrofagów i wzmożenie swoistego cytostatycznego działania limfocytów na komórki docelowe, a także bezpośredniego zahamowania niektórych onkogenów. Naturalnie powstający interferon typu alfa wytwarzany jest w leukocytach. W leczeniu stosuje się preparaty uzyskiwane za pomocą inżynierii genetycznej (peginterferon alfa-2a i alfa-2b); rekombinowany interferon różni się od naturalnego brakiem bocznych łańcuchów cukrowych, co nie wpływa na jego aktywność biologiczną. tmax wynosi 15-96 h, dostępność biologiczna przekracza 80%. Połączenie z polietylenoglikolem wydłuża t1/2 leku w porównaniu z interferonem alfa do 40-130 h i zapewnia utrzymywanie się odpowiednich stężeń leku przez tydzień. Wielokrotne podawanie leku prowadzi do jego kumulacji przez 6-8 tyg.; nie obserwuje się dalszej kumulacji leku podczas stosowania >8 tyg. Wydalanie następuje głównie przez nerki.

Wskazania: Leczenie przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C; zaleca się stosowanie w skojarzeniu z rybawiryną, chyba że jej podawanie jest przeciwwskazane. Peginterferon alfa-2a jest również wskazany w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby typu B z obecnością antygenu HBeAg i bez niego u dorosłych ze skompensowaną chorobą wątroby, oznakami replikacji wirusa i zwiększoną aktywnością ALT lub potwierdzonym histologicznie zapaleniem i(lub) zwłóknieniem. (W Polsce jedynie PEG IFN alfa 2a - Pegasys posiada rejestrację w leczeniu przewlekłego zapalenia wątroby typu B u osób pow. 18 r.ż.)

Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu lub interferony alfa, ciężkie upośledzenie czynności wątroby, niewyrównana marskość wątroby, autoimmunologiczne zapalenie wątroby, choroba psychiczna w wywiadzie lub obecnie (szczególnie depresja, zamiary samobójcze), ciężkie zaburzenia ze strony OUN, ciężka choroba układu sercowo-naczyniowego w wywiadzie, ciąża, okres karmienia piersią. Peginterferonu alfa-2a nie stosować u osób ze współistniejącym zakażeniem HCV i HIV jeżeli występuje u nich marskość wątroby lub liczba punktów w skali Childa i Pugh jest >=6. Peginterferonu alfa-2b nie należy stosować u osób z ciężką niewydolnością nerek. Przed rozpoczęciem leczenia należy wykonać morfologię krwi z obrazem odsetkowym i standardowe badania biochemiczne; nie należy rozpoczynać leczenia u osób z liczbą płytek <90 000/ml, liczbą neutrofili <1500/ml lub nieprawidłowym stężeniem TSH bądź T4; badania te należy wykonać w 2. i 4. tyg. terapii i powtarzać okresowo podczas leczenia. U osób z chorobami układu sercowo-naczyniowego należy wykonywać EKG przed leczeniem i w jego trakcie. Zachować szczególną ostrożność u osób z chorobami autoimmunologicznymi, chorych na łuszczycę, sarkoidozę. Należy przerwać leczenie w przypadku pogorszenia czynności układu krążenia, upośledzenia czynności układu oddechowego, nacieków w płucach, nasilenia zmian w narządzie wzroku, istotnego klinicznie zwiększenia aktywności ALT lub stężenia bilirubiny bezpośredniej, ciężkich zaburzeń psychicznych. Nie oceniono skuteczności i bezpieczeństwa stosowania u osób do 18. r.ż. W przypadku leczenia skojarzonego należy uwzględnić przeciwwskazania do stosowania rybawiryny.

Interakcje: Lek jest inhibitorem izoenzymu CYP1A2; podczas stosowania równolegle z teofiliną należy monitorować jej stężenie i modyfikować jej dawkę. Lek nie wpływa na aktywność izoenzymów CYP 3A4, 2C9, 2C19, 2D6. Stosować ostrożnie w skojarzeniu z lekami upośledzającym czynność szpiku kostnego. Nie zaleca się równoległego stosowania didanozyny.

Działanie niepożądane: Objawy grypopodobne (uczucie zmęczenia, osłabienie, bóle mięśni i stawów, gorączka, dreszcze), zmniejszenie masy ciała, nudności, wymioty, biegunka, utrata łaknienia, bóle i zawroty głowy, bezsenność, drażliwość, depresja, lęk, zaburzenia koncentracji, wypadanie włosów, świąd, zapalenie i suchość skóry, reakcje w miejscu wstrzyknięcia, duszność, kaszel, suchość w jamie ustnej, zaburzenia widzenia, zmiany czynności tarczycy, zaburzenia rytmu serca, niedociśnienie, ból w klatce piersiowej, omdlenie, zakażenia górnych dróg oddechowych, parestezje, niedokrwistość, zmniejszenie stężenia hemoglobiny, zwiększenie aktywności ALT, zaburzenia elektrolitowe, hiperglikemia, hipoglikemia, zwiększenie stężenia triglicerydów, przemijające zmniejszenie liczby krwinek. Działania niepożądane mają zwykle niewielkie lub umiarkowane nasilenie; występują częściej u osób nieleczonych interferonem. Sporadycznie stwierdzano przypadki ciężkich i zagrażających życiu działań niepożądanych (m.in. zakażenie, próba samobójcza, uszkodzenie wątroby, krwawienia z przewodu pokarmowego, nasilone zaburzenia rytmu, zapalenie osierdzia lub wsierdzia, choroby autoimmunologiczne, neuropatia obwodowa, zapalenie płuc, zatorowość płucna, owrzodzenie rogówki, śpiączka, krwawienie śródmózgowe). Podczas leczenia mogą powstawać przeciwciała przeciw interferonowi. U osób ze współistniejącym zakażeniem HCV i HIV w okresie pierwszych 4 tyg. leczenia występowało zmniejszenie liczby limfocytów CD4+; efekt ten ustępował po zmniejszeniu dawki lub przerwaniu leczenia. U osób leczonych z powodu WZW B działania niepożądane występują rzadziej. Szczegółowe informacje dotyczące działań niepożądanych - patrz zarejestrowane materiały producenta.

Ciąża i laktacja: Kategoria C. Nie stosować w ciąży i okresie karmienia piersią. Kobiety w wieku rozrodczym powinny stosować podczas leczenia skuteczne metody antykoncepcji.

Dawkowanie: Lek podaje się s.c. WZW C. Peginterferon alfa-2a. W monoterapii i leczeniu skojarzonym z rybawiryną 180 µg raz w tyg.; rybawirynę stosuje się podczas posiłków w dawce 1000 mg/d (400 mg rano i 600 mg wieczorem) u chorych <75 kg mc. i 1200 mg/d (600 mg rano i wieczorem) - >=75 kg mc. u pacjentów z genotypem 1 wirusa oraz w dawce 800 mg/d (400 mg rano i wieczorem) u zakażonych wirusami z genotypem 2 lub 3 bez względu na masę ciała. Chorych z genotypem 1 wirusa należy leczyć przez rok, jeżeli po 12 tyg. leczenia nie uzyska się odpowiedzi wirusologicznej, definiowanej jako zmniejszenie stężenia HCV RNA poniżej progu wykrywalności lub zmniejszenie miana wirusa o 99% w stosunku do wartości wyjściowej, należy rozważyć zaprzestanie leczenia. Chorzy z genotypem 2 lub 3 mogą być leczeni przez 6 mies. U osób ze współistniejącym zakażeniem HIV 180 µg raz w tyg. przez 48 tyg. w monoterapii lub skojarzeniu z rybawiryną w dawce 800 mg. U osób z ciężką niewydolnością nerek oraz w przypadku wystąpienia nasilonych działań niepożądanych dawkę należy zmniejszyć; szczegóły - patrz zarejestrowane materiały producenta. Peginterferon alfa-2b. W monoterapii 0,5-1 mg/kg mc. raz w tyg., leczenie powinno trwać 6 mies., jeżeli po takim okresie leczenia nie występuje RNA-HCV, można je kontynuować przez kolejne 6 mies.; w leczeniu skojarzonym z rybawiryną 1,5 mg/kg mc. raz w tyg.; rybawirynę stosuje się podczas posiłków w dawce 800 mg/d (400 mg rano i wieczorem) u chorych <65 kg mc., 1000 mg/d (400 mg rano i 600 mg wieczorem) - 65-85 kg mc. i 1200 mg/d (600 mg rano i wieczorem) - >85 kg mc.; chorych z genotypem 1 wirusa należy leczyć przez 6 mies., jeżeli po takim okresie leczenia nie występuje RNA-HCV, można je kontynuować przez kolejne 6 mies.; chorych z genotypem 2 lub 3 - przez 6 mies., po tym okresie rozważyć dłuższe stosowanie leczenia u chorych bez RNA-HCV. U osób z niewydolnością nerek oraz w przypadku wystąpienia nasilonych działań niepożądanych dawkę należy zmniejszyć; szczegóły - patrz zarejestrowane materiały producenta. WZW B. Peginterferon alfa-2a. 180 µg raz w tyg. przez 48 tyg.

Uwagi: Lek może upośledzać zdolność do prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn w ruchu. Przechowywać w temp. 2-8°C.